1663: Luca Holstenio

"Passio S. Bonifatii martyris Romani ex fide mss codicum edita a Luca Holstenio Vaticanae basilicae canonico & bibliothecae praefecto. Accesserunt eiusdem animadversa ad Martyrologium Romanum. Romae, typis Iacobi Dragondelli, 1663. Superiorum Permissum" - Annotata marginalia Ad Martyrologium Romanum E. Card. Baronij"

Luca Olstenio (lingua tedesca: Lukas Holste, latinizzato in Lucas Holstenius) nacque ad Amburgo nel 1596 e morì a Roma il 2 febbraio 1661. E' stato un umanista, geografo e storico tedesco. Di modeste origini, studiò a Leida filologia. Nel 1618 accompagnò nel viaggio in Italia Filippo Cluverio. Convertitosi al cattolicesimo, si trasferì a Roma nel 1627, dove divenne bibliotecario del card. Francesco Barberini, canonico di S. Pietro e infine custode della Biblioteca Vaticana. Protetto da Urbano VIII e da Innocenzo X, ricevette l'abiura di Cristina di Svezia. Pubblicò numerose poesie latine e dissertazioni erudite, e curò edizioni di classici e di Padri della Chiesa (da Enciclopedia Treccani).

Nel 1663 nel suo libro intitolato "Passio S. Bonifatii, martyris romani - Annotata marginalia Ad Martyrologium Romanum E. Card. Baronij"  alle pag. 84-85, citò la città di Thora ponendola sul fiume Turano nei pressi di Castelvecchio e Collepiccolo:

"7.idus. Romae Natalis ss. Felicis, Philippi. Et in coemeterio Praetextati natalis s. Ianuarii. Et in eadem vrbe natalis ss. Rufinae & Secundae. Senonas s. Eradi Episcopi. In Civitate Thora (Nota c). & Audacis, Marsi, sub Decio (Nota c). (c). In Civitate Thora. Tora vel Tiora, sive Torana Civitas, in ea Sabinorum parte fuit, quae AEquicolis Marsisque coniungiter & Torano fluvio rigatur. Nam etiam hoc tempore magna eius vestigia visuntur ad laevam dicti fluminis ripat, in planita amoena cui ex adversa ripa Castel vecchio & Antuni castella in arduis scopulis sita imminent. In eius ruinis etiam nunc Ecclesìa Sanctae Anatoliae extat, & magno vicinorum populorum concursu frequentatur. Campi circumcirca ruderibus oppletî magnae Civitatis indicium praebent; & in ipsa Ecclesia praeter columnas, aliaque antiquitatis vestigia, vetus inscriptio marmorea extac M.Aurelio Antonino Caracallae posita. Civitas haec Torana 6. passuum millibus distat à Trebula Metusca, ubi Sancta Victoria Anatoliae Soror passa fuit, de qua infra ad 23. Decembris notavi. Ceterum corpus Sanctae Anatoliae ex dicta Ecclesia Torana ad Sublacense monasterium translatum fuit, ubi etiam nunc extat."

google libri