1581 - Visita Bargellini - Versione in latino

Anno 1581 - Visita pastorale del vescovo di Rieti Costantino Bargellini (+1585) - Manoscritto in lingua latina - Tratto da: Archivio della diocesi di Rieti, visite pastorali, cartella n. 5 - Trascrizione di massima (molte parti sono di difficile lettura) di Roberto Tupone - 6 gennaio 2016

TRASCRIZIONE DOCUMENTO

[Pag.422]

[Ecclesia Sancti Laurenti de Cartorio]

Die XXVI Aprile 1581

Visitavit Ecclesia Sancti Laurentij de Cartoro cui spectat cura animarum indiget adaptationem altarem fuit repertj inhornatum ob exiguitater valde difforme, sint scabello cum quibusdam tobaleis tam indetus; offenditus valde ab humiditate ades quod incrustatio cappellem ubi reperite due figure Crucifigi Domini nostri Jesu Christi et aliorus santorus tota cernit. Pavimentum est lateribus sternendi parietes sunt incrustendibus et dealbandis;

Aliud altare in maiori amplitudinem accomodandis et de omnibus requisitis providendus, et ab humiditatis liberandi.

[Pag.422B]

Fuit reperta sine rectore, Parochiani a questi fuerunt non habere quis eis ministet sacramenti, neq missas celebrat et dolverunt ecc. sine pastore, illius [...] fructus aiunt non ascendens ad valores scutorum sex quolibus anno.

[Ecclesia Sancti Leonardi et Sancti Nicolai de Cartorio]

Prope dicti Ecclesia cent uniende duo benefitia simplicit existentis in dicti Villa sub invocatione Santi Leonardi et Santi Nicolai et si coti ugeret quod dicta beneficia unirentur utique rector possit residere et ex fine tibi commode vivere.

[Pag.423]

[Ecclesia Sancti Nicolai de Castro Sante Natolie]

Diam die

Visitavit Ecclesia Santi Nicolai de Castro Sante Natolie, et post orationem facta vidit Sanctissimas Eucharistias asservata in [Pixide] argentea intus tabernaculus aureati, onorificem reteniti altare bene ornati omnibus suis requisitis picturis gloriose beata Maria Virginis, Santi Iacobi, et Santi Nicolai decorati.

Vidit fontem baptismi existente in vasem lapideo situs asservatus in quadam conca raminis cum ciburio ligneo. Ab it desuper apponi conopeus lineus ut melius a pro lucere difendatur, Et cooperculus sancrij, clavem claudi.

Olea Sancta in vasculis stamineis retenti, et in scattulis ligneis, separata, in quadam fenestella prope altare reperit. Mandavit bombice magis vascula repleri ad illorus eversionesm evitandi et pro decoro, et ormanento olei infirmorus vasculum feris serico cotegi et in tabernaculo ligneo de novo faciendi cum cooperculo ad usus piramidis, et coscopeo serico cooperiendo recondi, et dei ad infirmos illud deferendi ecclesia mandavit.

Vidit cruces argentem bene ornata, atq calices duos cum patenis. Mandavit illos et illas sepe ablus, et non [...] immundi et immunde lati veasiteor. Ablutionem in sacrario piici. Planetas sericas una alba cum tris salmaticis, alteras rubei, violacei, viridi coloris, aliam ex dobletto seu ciambellotto nigri coloris, alias plurei [Pag.423B] ex quibi reperitus ecclesia bene finitis parique non ex camiscis et amictis. Mandavit planetas nigras dissutas in aliquibus partibus, [...]. Purificatoria imunda aliqua reperq ac et dui corporalia, ablui. Ampullas curet rector quod sint nitida.

Ecclesia ut aiun, est augenda, et consideravit ex qua parti augument fieri possit et cumcordando cum Dicto Don Vincentio de Ecclesia Abbati, ac aliquibus et presertim cum massarijs predicte terre Sante Anatolie. Mandavit in parti superiori altaris maioris augeri et ampliari versus domos dirutas Vincentis, Angeli forsette et laquearia et ad fines deancendi a santesijs prout eis quanto citius fieri mandavit.

In Prefati Ecclesia mandavit erigi societates Sanctissimi Sacramenti et operas due pro obtinendis privilegijs cum indulgentijs, ut facili us societas frequentetur et augeatur..

Duo altaris ibidem erigentia in dotati in ex paramentis cum mode retoritj. In altare Santi Jovi Baptista et parandi de candelabris, cruce paratj, scabello, et omnibus necessarijs dicto altarii.

Ecclesia eiusque parietes à tintis arancarus cum expurgandum. Mandavit confici librum magnum pro describendi matrimonijs, nomini et cognomini, baptizatis et mortuors, et cum non fuerint ibidem reperti parrochiani non potuit deveniri ad electionem sanctesios,

  

[Pag.424] Eadem die

[Ecclesiam Sancta Anatolia]

Immediati discendit ad Ecclesiam Santa Anatolia cuius fabrica est laudenda. [hent] Abbates et canonices et est curata in ob comoditates parochianorum cura animarum retinetur in supradicta Ecclesia Santi Nicolai.

Adunt plura altaria. Altare maius est scabello condicentis amplitudinis provideius. Altare Santi Andree cuius est rector Don Bernardinus Mariis, erit accomodandibus et ampliandi inter murus et ipsos altare ades quod sacramentibus, conficiantur super lapides, non anti super cornice lignea, et suo scabello er cruce provideatur sub pena scutors quinque pro totum mense augusti proximi.

Altare Sante Marie a latere sinistro existens dotati cuius rector est Don Dominicus Ritij, est providendj de cruce cum pede, candelabris, et scabello condecenti amplitudinis. Mandavit de predictis provideri, et expurgari ab mimunditijs et ab humiditas defendi, per totua supradictum mensem subeadi pena.

Visitavit altare Sante Anatolie, cuius image est pulcherrimas et antiqua, à cancello ligneo clausus, bene paramentis ornatus. Exortavit Abate, ad bene er ornate illud observandi et de paratis de novo providende.

Vidit cappellas Santi Sebastiani, de qua curas sent confratres societatis dicti Santi Sebastiani, Altare reperit bene ornati. Mandavit predictos confratres reddi computa ecitus introitus, et redditus bonorus pro predicto administratus et digi illorus revisores et retinijs Reverendus Abbas sit providens, et ordinet prefati fuit.

[Pag.424B]

Immunditias in calcem Ecclesiam et terras amoveantur, et proijciantur extra Ecclesia in cimiterio sub pena tris scutors.

Ecclesia reparetur ab aquis pluvialibus ex tecti provenientibus

Altare Sante Marie in medio Ecclesia a latere dextro aliquam tuluja Reverendo Abbati ex tobaleis et uno paino paratj retinetum indutj earet scabello, candelabris, cruce et aliis requisitis fertur ec dotata tam tenue quod non requitur quis in elit illi inservire. Prop.ea relietus erit in alius usus pius convertendi in forma sacri cum aliis arbitrio Reverendissimi Episcopi.

[Pag.425]

[Ecclesia Sanctae Mariae de Colle]

Dia dies

Discendendo a Castro Sante Anatolie, in itinere reperit Ecclesia Sante Marie de Colle cuius rector est Reverendissimo Dominus Bartholomeus Albertus bononiensis, que in redditibus habet ducatus quindecim annuatim.

Altare maius est augendibus cum lapidibus, attentu quod vix in eo celebrari potuit, et cruce, cannellabris, tobaleis, scabello, provideant. Mandavit pertant super altare, ut immunde abluantur.

Statua beata Maria Virginis super illud impositi pictura illustretur, et cappella calce componatur, et dealbetur prout fieri mandavit in parietibus dicta Ecclesia in aliquibus partibus ob vetustatem cumsulaptis.

Statua Sanctissimi crucifixi ab minus vetustates factasasserens in divotiones et in terra prostrata, conbinatur impedimentibus lapida per Ecclesia et quondas cancellus totus congiuntus in medio illius existenti ac ent immunditias. Mandavit deleri, et in ea parti qua indiget latoribus sterni.